1. Roei- en stuurbevoegdheden

1. Roei- en stuurbevoegdheden internetcie

Om de verschillende roeiboten van Daventria te mogen gebruiken, dienen de leden te beschikken over specifieke kennis en vaardigheden. De kennis over het materiaal, de commando's, het vaarreglement en de roei- en stuurvaardigheden kunnen worden opgedaan door deel te nemen aan het opleidingsprogramma van de vereniging. Het gebruik van het roeimateriaal wordt geregeld door een systeem van roei- en stuurbevoegdheden. Dit systeem borgt de kennis om veilig te kunnen roeien voor mens(en) en behoud van het materiaal.

Echter, niet alles kan in regels gevat worden waardoor ook het gezond verstand en eigen verantwoordelijkheid van belang zijn en waarbij iedereen wordt uitgenodigd elkaar scherp te houden en laagdrempelig na iedere outing een zelfevaluatie te houden met het team. In geval van meermansboten ligt deze taak primair bij de sturende persoon.

In dit hoofdstuk beschrijven we de verschillende roeibevoegdheden en de daarbij behorende examens(eisen). Aanvullend zijn twee “overzichtsposters” gemaakt om inzicht te geven welke bevoegdheden er nodig zijn indien je in een bepaald boottype wilt roeien, rekening houdend met het wel of niet op de IJssel roeien (paragraaf 1.6).

Qua benodigde bevoegdheden per boot is er per 2025 een belangrijke wijziging doorgevoerd waardoor je in ploegverband meer combinaties kan maken en daarmee makkelijker kan uitvaren. Hierbij is gekeken naar de veiligheid voor zowel roeiers, materiaal als de vereniging. De verandering ligt met name in een reductie van het aantal benodigde stuurbevoegden op de IJssel. Hierdoor ontstaat meer flexibiliteit, en wordt er meer nadruk gelegd op de eigen (team)verantwoordelijkheid. Stel jezelf altijd de vraag of je ploeg,  naast de noodzakelijke bevoegdheden, ook sterk en fit genoeg is om onder alle omstandigheden de IJssel op te gaan. Neem ook de tijd om na een outing met elkaar te bespreken hoe de veiligheid is ervaren/is geweest en hoe het eventueel verbeterd kan worden.

1.1 Examenvolgorde

Iedereen begint met Theorie Haven, daarna kunnen 3e klas en 2e klas roeibevoegdheid C scull (Cx3 en Cx2) behaald worden en/of het traject 3e klas, 2e klas en 1e klas roeibevoegdheid glad scull (Ax3, Ax2 en Ax1) examens in een skiff worden gevolgd. Indien men wil leren sturen op de Hank, dan is het aanvullende examen Sturen Haven (StH) vereist.

Voor het roeien op de IJssel is als basis een 2e klas examen (Cx2 of Ax2), Sturen Haven (uitgezonderd skiff) en Theorie IJssel verplicht. Vervolgens dient Sturen IJssel (StIJ) behaald te worden; voor de gestuurde boten C en glad is dat middels het behalen van 5 handtekeningen, voor skiff en dubbel 2 is Roeien IJssel (RIJ) een vereiste.

Specifieke examens zijn er voor de voetgestuurde C2x- (StRIJ2) en voor de voetgestuurde gladde 4- (StRIJ4). Tot slot is er een apart examen voor het sturen van een 8 (St8) en wedstrijden (StW).

Roeiers met ervaring elders kunnen vaak direct op verschillende niveaus instromen na het overleggen van de roei-voorgeschiedenis en het afleggen van een examen wat daar zoveel mogelijk is op toegespitst.

Aan het eind van dit hoofdstuk is de volgorde van de examens schematisch weergegeven.

1.2 Theoriebevoegdheden

Het theorie examen bestaat uit twee delen. Voor beide examens geldt dat de kandidaat enkele hoofdstukken uit het gele boekje moet kennen en een schriftelijk examen moet afleggen in het bijzijn van de examencommissie.

Theorie Haven (ThH)

Het eerste deel uit algemene kennis van de roeisport, zoals commandovoering, materiaalkennis en kennis over veilig roeien en het vaarverbod.

Theorie IJssel (ThIJ)

Het tweede deel is specifiek gericht op IJsselsturen en omvat kennis van het vaarreglement en het BPR (Binnenvaart Politie Reglement).

1.3 Roeibevoegdheden

Het examensysteem van Daventria kent roeibevoegdheden van niveau 3 naar niveau 1, waarbij onderscheid wordt gemaakt in scull- en boordroeien, glad- en C-materiaal. Voor alle bevoegdheden geldt dat het examen, zowel voor boord als voor scull, als een aparte bevoegdheid behaald kan worden.

Verder kan ieder examen t/m 2e klas behaald worden in een C-boot of in een skiff. Wordt de bevoegdheid behaald in een C-boot, dan is deze niet geldig voor glad materiaal, omgekeerd is dat wel het geval.

Voor boord zijn er de niveaus 2 en 1. Voor scull niveau 3, 2 en 1 en voor C-boten 3 en 2. 

Voor alle meermansboten geldt de algemene regel dat de helft +1 van de bemanning moet beschikken over de roeibevoegdheid voor dit boottype.

Deze regel is in het leven geroepen om roeiers de kans te geven mee te roeien in een hogere klasse als voorbereiding voor examens.

Niet alle examens moeten per se worden afgelegd om lekker te kunnen roeien. Kijk naar wat je ploeg nodig heeft of wat jezelf wil bereiken. Daventria heeft over de hele breedte mooi materiaal en soms roeit 2e klas materiaal voor jou lekkerder dan 1e klas.

Roeibevoegdheden per klasse (middels examen):

3e klas roeibevoegdheid (Ax3, Cx3)

Een roeier met 3e klas bevoegdheid mag zonder toezicht roeien in de haven, in 3e klas materiaal. Te behalen examens:

  • 3e klas examen
  • Theorie Haven examen (ThH)

2e klas roeibevoegdheid C (Cx2, Cb2)

Een roeier met 2e klas bevoegdheid mag in 2e klas C-materiaal roeien. Te behalen examen:

  • Beschikking over 3e klas bevoegdheid
  • 2e klas examen C-materiaal

2e klas roeibevoegdheid glad (Ax2, Ab2)

Een roeier met 2e klas bevoegdheid mag in 2e klas materiaal roeien. Te behalen examen:

  • Beschikking over 3e klas bevoegdheid
  • 2e klas examen glad materiaal (skiff en ingeval van boord gladde 2-)

Het 2e klas examen geldt als het belangrijkste en meest veeleisende examen, omdat hiermee onder begeleiding op de (riskantere) IJssel geroeid mag worden, voor het behalen van de bevoegdheid Roeien IJssel (RIJ).

Bevoegdheid Roeien IJssel voor skiff (RIJ) 

Een roeier met IJsselbevoegdheid mag zonder begeleiding op de IJssel roeien. Om de bevoegdheid te kunnen behalen moet de roeier in bezit zijn van:

  • 2e klas skiff bevoegdheid (Ax2)
  • Theorie IJssel (ThIJ)

Om de bevoegdheid Roeien IJssel te verkrijgen dient de roeier vijf keer in een skiff met goed gevolg onder begeleiding een outing op de IJssel (tenminste tot aan de Wilhelminabrug of stroomafwaarts tot de steenfabriek) te volbrengen. De roeier moet vijf handtekeningen van vijf verschillende bevoegde begeleiders aan de examencommissie overleggen. Deze handtekeningen mogen enkel uitgedeeld worden wanneer tijdens de sessie minimaal de exameneisen daadwerkelijk getoetst kunnen worden (geen scheepvaart = geen handtekening). Bij twijfel of discussie vindt overleg plaats tussen de handtekeningzetters.

1e klas bevoegdheid (Ax1, Ab1)

Een roeier met 1e klas bevoegdheid mag in 1e klas materiaal roeien. Te behalen examen:

  • Beschikking over 2e klas bevoegdheid
  • 1e klas examen glad materiaal (skiff en ingeval van boord gladde 2-)

Voor zij-instromers kan een ander traject worden aangeboden in overleg met de examencommissie.

1.4 Stuurbevoegdheden

Naast de genoemde roeibevoegdheden kent het examensysteem van Daventria een viertal stuurbevoegdheden.

Voor alle meermansboten geldt de algemene regel dat stuur (boeg in geval van voetgestuurde boten) moet beschikken over de stuurbevoegheid voor dit boottype.

Stuurbevoegdheid (middels examen):

Sturen Haven (StH)

Voor de bevoegdheid om in de haven te sturen gelden de volgende eisen:

  • Theorie-examen Haven (ThH)
  • Praktijkexamen Haven Sturen (in een C2 of Wherry)

Sturen IJssel (StIJ)

Om de bevoegdheid te kunnen behalen moet de stuur in bezit zijn van:

  • Haven Sturen (StH)
  • Theorie Haven (ThH)
  • Theorie IJssel (ThIJ)

De bevoegdheid om op de IJssel of vreemd water te sturen kan worden verkregen door een praktijkproef (in een C3 / C4 of een gladde 4) met goed gevolg af te leggen. De praktijkproef houdt in vijf keer met goed gevolg een outing op de IJssel sturen, dit ter beoordeling van een bevoegde begeleider. Om dit aan te tonen moet de roeier vijf handtekeningen van vijf verschillende bevoegde begeleiders kunnen overleggen aan de examencommissie (zie examenformulier op de site). De laatste 2 handtekeningen dienen afkomstig te zijn van een lid met de bevoegdheid ‘4e en 5e handtekening StIJ’. Om met deze praktijkproef te mogen starten moet de stuur over Haven Sturen beschikken en het examen Theorie IJssel (ThIJ) met succes hebben afgelegd.

Bij twijfel of discussie vindt overleg plaats tussen de handtekeningzetters.

Tevens mag met deze bevoegdheid een wedstrijd gestuurd worden, met uitzondering van grote wedstrijden. Hiervoor is Sturen Wedstrijd vereist.

Ook voor het sturen van een 8 is een aparte bevoegdheid vereist.

Aanvullende eisen / uitzonderingen mbt sturen

Mbt het sturen zijn er in bepaalde situaties aanvullende eisen. Dit geldt voor:

  • Sturend Roeien IJssel voor voetgestuurde boten (StRIJ2 en StRIJ4)
  • Sturen in een 8 (St8)
  • Wedstrijdsturen (StW)

In hoofdstuk 2 wordt ingegaan op de specifieke eisen en mogelijkheden om de stuurbevoegdheid voor deze nummers te behalen.

1.5 Overzicht examenschema

 

1.6 Overzicht benodigde bevoegdheden per boottype

In de voorgaande paragraaf is de examenvolgorde beschreven om tot een volgende niveau te komen. De vervolgvraag die dan ontstaat is in welk boottype kan ik roeien indien ik over bepaalde bevoegdheden beschik? En kan ik in een bepaalde meermansboot roeien gelet op de bevoegdheden van de andere roeiers?

In onderstaande schema's wordt weergegeven wat er nodig is indien je in een bepaald boottype wilt roeien, rekening houdend met het wel of niet op de IJssel roeien.


1.7 Leermateriaal KNRB

Op de site van de KNRB staan een aantal interessante en leerzame filmpjes ter ondersteuning van het opleidingstraject en roeihaal: Leskaarten roeien in beeld (ook direct te bekijken via YouTube).